Kalibra helpt bij...

“Als de bij verdwijnt, heeft de mens nog maar vier jaar te leven.” zei Einstein ooit. Zo ver zal het waarschijnlijk niet komen, echter komt onze voedselvoorziening wel degelijk flink in de problemen.

De bij staat aan de basis van de biodiversiteit. Dat betekent dat de bij, samen met nog een groot aantal andere insecten, zorgt voor de bevruchting van planten. 80% van alle landbouwgewassen is afhankelijk van bestuiving van de honingbij, wilde bij en hommels.

Doordat insecten van bloem naar bloem vliegen, op zoek naar stuifmeel en nectar, zorgen zij ervoor dat de bloemen worden bevrucht en de plant vrucht kan gaan dragen. Deze vrucht zorgt weer voor de voortplanting van de plant. Insecten spelen dus een onmisbare rol in de voortplantingscyclus van vele planten.

Andere bestuivers

Een andere belangrijke schakel in de natuur zijn vlinders, deze insecten bestuiven ook diverse bloemen, en zijn ook erg kwetsbaar. Een mooi voorbeeld van het zonder gif bestrijden van bladluizen is het inzetten van lieveheersbeestjes, lees hier meer over op onze site.

Een tuin of balkon met veel bloeiende bloemen is een simpele en zeer mooie schakel in de oplossing van dit probleem, alle beetjes helpen, en zorgen er voor dat Einstein zijn uitspraak niet hoeft te worden getest.

Op dit moment gaat het helaas erg slecht met de bij. Het aantal (honing)bijen gaat in hoog tempo achteruit. Ook wilde bijen en solitair levende bijen hebben het moeilijk in een landschap met steeds minder bloemen.

Drie soorten bijen

In de vrije natuur komen drie soorten bijen voor: honingbij, de solitaire bij en de hommel.

Solitaire bij

Solitaire bijen leven niet in een volk. Eén bij heeft haar eigen holletje, waar zij zelfstandig een larve groot brengt. Dit is een zware taak voor een bij alleen, waardoor ze kwetsbaar is. Mocht de bij iets overkomen, dan is de larve ten dode opgeschreven en is er geen nageslacht meer. Deze bijensoort profiteert snel van een bloemrijke omgeving. Hierdoor is er voldoende voedsel voor de bij en kan zij makkelijker haar larven voeden.

Honingbij

Wilde honingbijen in de vrije natuur zijn bijna uitgestorven. De honingbij die we aantreffen in de natuur is bijna altijd afkomstig van een geteeld volk, onderhouden door een imker. De imker plaatst zijn volk op plekken waar veel bloemen zijn. Een wild honingbijenvolk heeft al snel te weinig voedsel in de omgeving doordat op het moderne platteland weinig variatie aan bloemen is. Ook speelt zijn specialisatie voor grote hoeveelheden bloemen zich parten. De verkenners zien kleinere hoeveelheden bloemen of enkele bloemen over het hoofd.

Hommel

De hommel leeft ook in een volk en heeft daardoor ook een belangrijke functie bij het bestuiven van bloemen. Hommels houden echter van meer variatie en zijn minder gespecialiseerd in grootschaligheid. De hommel zoekt zelfstandig de omgeving van zijn volk af naar bloemen en neemt daardoor makkelijker kleine hoeveelheden bloemen mee in zijn zoektocht. Hommels ziet men daardoor vaker in de tuin dan bijen.

Achteruitgang van de honingbij

De laatste jaren is een opvallende achteruitgang van het aantal honingbijen waar te nemen. Er zijn verschillende oorzaken in het spel. Gedacht wordt aan het gebruik van pesticiden op planten, een tekort aan bloeiende planten en de varroamijt die de vitaliteit van het bijenvolk aantast. Tot nu toe uitgevoerd onderzoek verklaart niet waarom het de laatste vijf jaar opeens zoveel sneller gaat dan daarvoor. Wel is duidelijk dat de honingbij in zwaar weer verkeert.

Meer bloeiende planten op het platteland

Om de wilde bijen, solitaire bijen en hommels te helpen is het nodig meer bloeiende planten op het platteland te krijgen. Met behulp van subsidies leggen akkerbouwers bloemstroken aan langs de randen van hun akkers. Deze stroken vormen lange bloemenlijnen in het landschap, waardoor de bijen zich makkelijker verspreiden over het landschap. De grote hoeveelheden bloemen vormen een belangrijke voedselbron voor geteelde bijenvolken. Voor de akkerbouwer vormen de grotere hoeveelheden bijen en andere insecten voor een betere bestuiving van hun gewas en bescherming van bepaalde soorten parasieten. Het mes snijdt aan twee kanten. Meer bestuivingen en minder bestrijdingsmiddelen zijn nodig.